Και φέτος θα πανηγυρίσουμε ανήμερα του Αγίου Πνεύματος στο ιστορικό μας εκκλησάκι στην Αγία Τριάδα। Μετά την ΘείαΛειτουργία θα ακολουθήσει παραδοσιακό πανηγύρι με ζωντανη δημοτική μουσική। Όλοι την Δυετέρα στην Αγία Τριάδα στο πανηγύρι μας।
Λίγα λόγια για την μεγάλη εορτή της Αγίας Τριάδος
Αγία Τριάδα ονομάζεται το χριστιανικό δόγμα που περιγράφει την πίστη σε έναν Θεό με τρία πρόσωπα. Τα τρία πρόσωπα ή υποστάσεις είναι ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα, τα οποία είναι αδιαίρετα και ομοούσια κατά τη θεότητα, έχουν την ίδια δύναμη και κοινή Θεία ουσία. Αποτελεί ένα από τα κυριότερα δόγματα που αποδέχεται η πλειοψηφία των εκκλησιών του χριστιανικού κόσμου, το οποίο είναι γνωστό και ως Τριαδικό Δόγμα.
Ο τριαδικός Θεός περιγράφεται ως «Τρισυπόστατη Μονάδα» η οποία φανερώνεται με ενέργειες και έργα στην κτίση και την ιστορία. Έχει μεν τρία πρόσωπα, αλλά αυτά τα τρία πρόσωπα δεν αποτελούν τρεις χωριστούς Θεούς, αλλιώς ο Χριστιανισμός δε θα ήταν μονοθεϊστική αλλά τριθεϊστική θρησκεία. Κατά το δόγμα, ο λόγος που ο τριαδικός Θεός είναι ένας αν και με τρεις υποστάσεις είναι η απουσία χώρου και χρόνου. Ο χώρος και ο χρόνος διαφοροποιούν τις ανθρώπινες υποστάσεις μεταξύ τους, ώστε τα διαφορετικά πρόσωπα να αποτελούν διαφορετικούς ανθρώπους. Επειδή όμως ο χώρος και ο χρόνος είναι κτιστοί (δημιουργήματα του Θεού), ο Θεός δεν υπόκειται σε αυτούς. Έτσι έχουμε το μυστήριο (ακατάληπτο για τους ανθρώπους) της Τρισυπόστατης Μονάδας. Στην εκκλησιαστική ιστορία, η ταυτότητα της ουσίας και η διάκρισή της σε Τρία Πρόσωπα οδήγησε συχνά σε «αιρετικές» ερμηνείες.
Η τάξη αυτή όπου, πρώτος αναφέρεται ο Πατήρ, δεύτερος ο Υιός και τρίτο το Άγιο Πνεύμα, δεν ανταποκρίνεται σε αληθινή και ουσιαστική διαβάθμιση των Τριών Προσώπων (π.χ. υπεροχή του Πατέρα) αλλά σχετίζεται με τη φύση του ανθρώπινου λόγου.
Τα τρία πρόσωπα αυτά ή αλλιώς υποστάσεις, έχουν μοναδικές και αμεταβίβαστες ιδιότητες που προκύπτουν από τις αιώνιες (χωρίς χρονική αρχή) σχέσεις τους. Ταυτόχρονα τα τρία πρόσωπα έχουν μία ουσία ή φύση.
- Ουσία καί φύση καθιερώθηκαν ως έννοιες ταυτόσημες, που σημαίνουν την ίδια κοινή πραγματικότητα.
- Πρόσωπο και υπόσταση καθιερώθηκαν επίσης ως έννοιες ταυτόσημες, που σημαίνουν την ιδιαιτερότητα.
- Η Αγία Τριάδα αποτελεί για τον Χριστιανισμό την αρχετυπική κοινότητα μεταξύ προσώπων, στην οποία η αγάπη είναι όχι απλά στοιχείο, αλλά το ίδιο το αίτιο της ύπαρξής της (πλην του Πατέρα, ο οποίος δεν έχει αρχή και αιτία). Αναγνωρίζοντας ο Χριστιανός τον Θεό ως «Αγάπη» κατά την ρήση της Αγίας Γραφής (Α΄ Ιωάννου 4/δ: 8), αντιμετωπίζει το εξής πρόβλημα: «Πώς ο Θεός είναι αγάπη;» Γιατί το χωρίο δεν λέει «έχει» αγάπη, αλλά «είναι» αγάπη. Αυτό προφανώς ταυτίζει την αγάπη με την ουσία του Θεού, και όχι με κάποιο συναίσθημα, καθώς ο Θεός δεν είναι κτίσμα, ώστε να έχει συναισθήματα. Πώς λοιπόν η ουσία του Θεού είναι αγάπη;
- Το Τριαδικό δόγμα, δίνει μια σαφέστατη και συνεπή απάντηση στο ερώτημα αυτό, το οποίο δεν είναι δυνατόν να απαντηθεί χωρίς την αντίληψη για έναν Τριαδικό Θεό. Γιατί εφ’ όσον η ουσία του Θεού ονομάζεται «αγάπη», πώς είναι δυνατόν να εξαρτάται η ουσία του Θεού από την αγάπη Του προς τα κτίσματα, που έχουν αρχή, ενώ η ουσία του Θεού είναι άναρχη;
Τι μαθαίνουμε από τη Βίβλο περί της Αγίας Τριάδας;
Το δυσκολότερο πράγμα στην σχέση της Χριστιανικής αρχής της Αγίας Τριάδας είναι αυτό ότι δεν υπάρχει τρόπος να εξηγηθεί σωστά. Η Αγία Τριάδα είναι αρχή η οποία είναι για την οποιαδήποτε ανθρώπινη ύπαρξη αδύνατο να κατανοήσει πλήρως, πόσο μάλλον να εξηγήσει. Ο Θεός είναι απείρως μεγαλύτερος από μας, επομένως, δεν χρειάζεται να περιμένουμε να είμαστε σε θέση να τον κατανοήσουμε πλήρως. Η Βίβλος διδάσκει ότι ο Πατέρας είναι Θεός, ότι ο Υιός είναι Θεός και ότι το Άγιο Πνεύμα είναι Θεός. Η Βίβλος επίσης διδάσκει μόνο ένας Θεός. Αν και μπορούμε να κατανοήσουμε κάποιες σχέσεις μεταξύ των διαφορετικών προσώπων της Αγίας Τριάδας, εν τούτοις η Αγία Τριάδα είναι ακατανόητη στον ανθρώπινο νου. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι εκείνο δεν είναι αλήθεια ή ότι δεν βασίζεται στη διδασκαλία της Βίβλου.
Να έχετε κατά νου όσο μελετάτε αυτό το θέμα ότι η λέξη «Τριάδα» δεν χρησιμοποιείται στην Αγία Γραφή. Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται στην προσπάθεια να περιγραφεί ο Τριαδικός Θεός, το γεγονός ότι υπάρχουν τρία συνυπάρχοντα, αιώνια πρόσωπα που αποτελούν το Θεό. Είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι αυτό δεν είναι καθόλου υπόδειξη περί τριών θεών. Η Αγία Τριάδα είναι ένας Θεός σε τρία πρόσωπα. Δεν υπάρχει τίποτα λανθασμένο αν χρησιμοποιηθεί ο όρος «Τριάδα» αν και αυτή η λέξη δεν απαντάται στη Βίβλο. Απλούστερα είναι να πεις την λέξη «Τριάδα» παρά να πεις «3 συνυπάρχοντα , αιώνια πρόσωπα τα οποία αποτελούνε το Θεό.» Αν αυτό παρουσιάζει πρόβλημα για σένα, μπορείς να θεωρήσεις το εξής: ή λέξη παππούς επίσης δεν χρησιμοποιείται στην Βίβλο. Αλλά εμείς ξέρουμε ότι υπήρχαν παππούδες στην Βίβλο. Ο Αβραάμ ήταν παππούς του Ιακώβ. Για αυτό, κοίταξε μην κολλήσεις μόνο στον όρο «Τριάδα» . Εκείνο που είναι πραγματικά σημαντικό είναι ότι η αρχή που ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΜΕΝΗ με την λέξη «Τριάδα» υπάρχει στην Αγία Γραφή. Με αυτή τη εκτεταμένη εισαγωγή θα αναφέρουμε στίχους από τη Βίβλο, στη συζήτηση περί της Τριάδας.
1) Υπάρχει ένας Θεός: Δευτερονόμιο 6:4 Α’ Κορινθίους 8:4, Γαλάτας 3:20, Α’ Τιμόθεον 2:5.
2) Η Τριάδα προϋποθέτει τρία Πρόσωπα: Γέννεσις 1:1, 1:26, 3:22, 11:7, Ησαϊας 6:8, 48:16, 61:1, Ματθαίον 3:16-17, Ματθαίον 28:19, Β’ Κορινθίους 13:14. Στα χωρία της Παλαιάς Διαθήκης, η γνώση της Εβραϊκής γλώσσας είναι χρήσιμη. Στη Γέννεση 1:1, το ουσιαστικό «Ελοχίμ» χρησιμοποιείται στον πληθυντικό. Στην Γέννεση 1:26, 3:22, 11:7 και στον Ησαϊα 6:8, χρησιμοποιείται η αντωνυμία «εμείς» στο πληθυντικό. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το «Ελοχίμ»και το «εμείς» αναφέρεται σε πάνω από δύο πρόσωπα. Στην Αγγλική γλώσσα, υπάρχουν μόνο δύο μορφές, ενικός και πληθυντικός. Στην Εβραϊκή υπάρχουν τρεις μορφές: ενικός, δυικός, και πληθυντικός. Ο δυικός είναι ΜΟΝΟ για δυο πρόσωπα. Στην Εβραϊκή, αυτή η δυική μορφή χρησιμοποιείται για πράγματα τα οποία πηγαίνουν ως ζευγάρι, όπως είναι τα μάτια , τα αυτιά, και τα χέρια . Η λέξη «Ελοχίμ» και η αντωνυμία «εμείς» είναι στον πληθυντικό – αναμφίβολα περισσότερα από δύο – και οφείλει να αναφέρεται σε τρία ή περισσότερα (Πατέρας, Υιός, Άγιο Πνεύμα).
Στο Ησαϊα 48:16 και 61:1, ο Υιός μιλά περί του Πατρός και του Αγίου Πνεύματος. Συγκρίνεται το Ησαϊα 61:1 με το Λουκά 4:14-19 να δείτε ότι ο Υιός είναι Αυτός που μιλάει. Το κατά Ματθαίον 3:16-17 περιγράφει το γεγονός της βαπτίσεως του Ιησού. Σε αυτό φαίνεται ο Θεός Άγιο Πνεύμα κατεβαίνει στον Θεό Υιό, όσο ο Θεός Πατέρας εκδηλώνει την εύνοιά Του με τον Υιό. Το κατά Ματθαίον 28:19 και η Β’ Κορινθίους 13:14 είναι παραδείγματα τριών διαφορετικών προσώπων της Τριάδας.
3) Τα μέλη της Τριάδας αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον ως ένα σε διαφορετικούς παραγράφους : Στην Παλαιά Διαθήκη, ο «ΚΥΡΙΟΣ » αναγνωρίζεται από τον «Κύριο» (Γέννεσις 19:24, Ωσηέ 1:4). Ο «ΚΥΡΙΟΣ» έχει τον «Υιό» (Ψαλμός 2:7, 12, Παροιμίες 30:2-4). Το Πνεύμα αναγνωρίζεται από τον «ΚΥΡΙΟ» (Αριθμοί 27:18) και από τον «Θεό» (Ψαλμός 51:10-12). Ο Θεός Υιός αναγνωρίζεται από τον Θεό Πατέρα (Ψαλμός 45:6-7, Εβραίοι 1:8-9). Στην Καινή Διαθήκη, στο κατά Ιωάννην 14:16-17 ο Ιησούς μιλά στον Πατέρα περί της αποστολής του Παρακλήτου, δηλαδή του Αγίου Πνεύματος. Αυτό δείχνει ότι ο Ιησούς δεν θεωρούσε τον εαυτό Του Πατέρα ή Άγιο Πνεύμα. Λάβετε υπ’ όψιν όλα τα άλλα χωρία των Ευαγγελίων όπου ο Ιησούς μιλά με τον Πατέρα. Μήπως ο Ιησούς μιλούσε με τον εαυτό Του; Όχι. Εκείνος μιλούσε με άλλο Πρόσωπο της Τριάδας – με τον Πατέρα.
4) Κάθε πρόσωπο της Τριάδας είναι Θεός: Ο Πατέρας είναι Θεός: Ιωάννην 6:27, Ρωμαίους 1:7, Α’ Πέτρου 1:2. Ο Υιός είναι Θεός: Ιωάννην 1:1, 14, Ρωμαίους 9:5,Κολοσσαείς 2:9, Εβραίους 1:8, Α’ Ιωάννου 5:20. Το Άγιο Πνεύμα είναι Θεός: Πράξεις 5:3-4, Α’ Κορινθίους 3:16 (Εκείνος που ενοικεί είναι το Άγιο Πνεύμα – Ρωμαίους 8:9, Ιωάννην 14:16-17, Πράξεις 2:1-4).
5) Η υπακοή μέσα στην Αγία Τριάδα: Η Αγία Γραφή δείχνει ότι το Άγιο Πνεύμα είναι υπάκουο στον Πατέρα και τον Υιό, ενώ ο Υιός είναι υπάκουος στον Πατέρα. Αυτή είναι μια εσωτερική σχέση, η οποία δεν αρνείται τη θεότητα οποιουδήποτε προσώπου της Τριάδας. Αυτό είναι απλά πεδίο στο οποίο ο νους μας δεν μπορεί να καταλάβει κάθε τι που αφορά τον απεριόριστο Θεό. Σχετικά με τον Υιό, δες: Λουκάν 22:42, Ιωάννην 5:36, Ιωάννην 20:21, Α’ Ιωάννου 4:14. Σχετικά με το Άγιο Πνεύμα, δες: Ιωάννην 14:16, 14:26, 15:26, 16:7 και ιδιαιτέρα το Ιωάννην 16:13-14.
6) Οι ρόλοι το κάθε μέλος της Τριάδας: Ο Πατέρας είναι εν τέλει πηγή ή αιτία : 1) του σύμπαντος (Α’ Κορινθίου 8:6, Αποκάλυψη 4:11) 2) της θεϊκής αποκαλύψεως (Αποκάλυψη 1:1) 3) της σωτηρίας (Ιωάννην 3:16-17) και 4) των έργων του Ιησού ως ανθρώπου (Ιωάννην 5:17, 14:10). Ο Πατέρας είναι αυτός από τον οποίο αρχίζουν τα πάντα.
Ο Υιός είναι μεσίτης διά του οποίου ο Πατέρας πραγματοποιεί τα ακόλουθα: 1) την δημιουργία και την διατήρηση του σύμπαντος (Α’ Κορινθίους 8:6, Ιωάννην 1:3, Κολοσσαείς 1:16-17); 2) την θεϊκή αποκάλυψη (Ιωάννην 1:1, Ματθαίον 11:27, Ιωάννην 16:12-15, Αποκάλυψη 1:1), και 3) την σωτηρία (Β’ Κορινθίους 5:19, Ματθαίον 1:21, Ιωάννην 4:42). Ο Πατέρας πραγματοποιεί όλα αυτά διά του Υιού, ο οποίος είναι μεσίτης Του.
Το Άγιο Πνεύμα είναι εκείνο δια του οποίου ο Πατέρας πραγματοποιεί τα ακόλουθα έργα: 1) την δημιουργία και διατήρηση του σύμπαντος (Γέννεσις 1:2, Ιώβ 26:13, Ψαλμός 104:30), 2) την θεϊκή αποκάλυψη (Ιωάννην 16:12-15, Εφεσίους 3:5, Β’ Πέτρου 1:21), 3) την σωτηρία (Ιωάννην 3:6, Τίτον 3:5, Α’ Πέτρου 1:2), και 4) τα έργα του Ιησού (Ησαϊας 61:1, Πράξεις 10:38). Συνεπώς ο Πατέρας πραγματοποιεί όλα αυτά με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος.
Καμία από τις γνωστές απεικονίσεις δεν είναι απόλυτα ακριβής περιγραφή της Τριάδας। Το αυγό (ή το μήλο) δεν είναι σωστές απεικονίσεις επειδή η φλούδα, ο κρόκος , και το ασπράδι, είναι κομμάτια του αυγού, αλλά όχι το αυγό καθ’ αυτό. Ο Πατέρας, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα δεν είναι κομμάτια του Θεού, αλλά ο καθένας από αυτούς είναι Θεός. Η απεικόνιση με το νερό είναι λίγο καλύτερη, αλλά δεν περιγράφει σωστά την Τριάδα . Το υγρό, ο ατμός και ο πάγος είναι τρεις μορφές νερού. Ο Πατέρας, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα δεν είναι μορφές του Θεού. Ο καθένας από αυτούς είναι Θεός. Λοιπόν, όσο αυτές οι απεικονίσεις, μπορούν να μας δώσουν την εικόνα της Τριάδας η εικόνα δεν είναι πλήρως σωστή. Ένας απεριόριστος Θεός δεν μπορεί να περιγραφθεί πλήρως με τέτοιες και όμοιες απεικονίσεις . Αντί να εστιάσεις την προσοχή σου στην Τριάδα, προσπάθησε να εστιαστείς στο μεγαλείο και απεριόριστη φύση του Θεού από την δική μας. » Αλήθεια, τι βάθος απροσμέτρητο πλούτου και σοφίας και γνώσεως Θεού! Πόσο ανεξερεύνητες είναι οι βουλές του Θεού και πόσο ανεξιχνίαστες οι μέθοδοί του! Ποιος, στ’ αλήθεια, γνώρισε ποτέ τη σκέψη του Κυρίου; Και ποιος έγινε ποτέ σύμβουλός του (Ρωμαίους 11:33-34).
π। Ε।Φ.
